بازگشت وزن پس از اسلیو معده

سلام دوستان! من دکتر سعید شمس هستم، جراح لاپاراسکوپی و جاقی . شاید برای شما هم پیش آمده که بعد از اسلیو معده، با افت اولیه وزن ذوق کرده‌اید، اما چند ماه بعد دوباره وزن‌تان بالا رفته است. نگران نباشید؛ در این بخش از مقاله «بازگشت وزن پس از اسلیو معده دکتر سعید شمس» قرار است با هم راهکارهای واقعی و علمی‌ را مرور کنیم تا دیگر آن عدد روی ترازو دست از سر شما برندارد.
در ادامه، با من همراه باشید تا:

دلایل فیزیولوژیک و متابولیک بازگشت وزن پس از اسلیو معده را بشناسیم
اشتباهات رایج در تغذیه و سبک زندگی بعد از عمل را بررسی کنیم و مهم‌تر از همه، برنامه‌ای کاربردی برای تثبیت وزن‌تان بچینیم.

تا پایان این مقاله، نه فقط علت‌های اصلی برگشت وزن را خواهید فهمید، بلکه با توصیه‌های ساده و دوستانه من می‌توانید مسیر موفقیت‌تان را دوباره هموار کنید. پس یک فنجان چای آماده کنید و بیایید شروع کنیم!

چه چیزی باعث بازگشت وزن بعد از عمل اسلیو می‌شود؟

گاهی خودم هم تو مطب شگفت‌زده می‌شوم که چرا بعضی بیماران بعد از چند ماه یا حتی یک سال، دوباره وزن اضافه می‌کنند؛ ببینید من خودم روزی نبودم فکر کنم این همه فاکتور (غیر از رژیم و ورزش) توی داستان باشد اما حالا باید بگویم فضا متابولیک؛ هورمون‌ها؛ اندازه معده (کش می‌آید کم‌کم)؛ عاد‌ت‌های روزمره مثلاً پرخوری احساسی یا بی‌توجهی به نشانه‌های سیری دست به دست هم می‌دهند.
خوب حالا شاید بپرسید .چه چیزی باعث بازگشت وزن بعد از عمل اسلیو می‌شود؟
اولِ داستان:
تغییرات هورمونی، مثل کاهش «گرلین» که کم می‌شود اما بعد از چند ماه بدن سازگار می‌شود و دوباره اشتها بالا می‌رود.
دوم:
نکات تغذیه‌ای، مثل اینکه گاهی بیماران با تنقلات شیرین مثلاً یک پرس کیک کناری خیالاتی گرفته می‌شوند؛
سوم:
تداوم ورزش، اونم نه فقط یه پیاده‌روی کوتاه؛ چهارم: مشکلات اجتماعی و استرس (یکی از بیمارام تو دوران نقاهت فامیل دعوتی داشت، نتونست نه بگه و دوباره حس گناه خورد؛ البته قصه مفصلیه)…

و پنجم:
عدم پایبندی به توصیه‌های بعد از عمل. خلاصه: دلیل‌های فیزیولوژیک، رفتاری، روانی و حتی ساختاری (معده با گذر زمان کش می‌آید). شاید فکر کنید اینها جدا افتاده‌اند اما واقعیت این است که همه با هم جفت می‌شوند و می‌روند سراغ شما.
نکته فهرست‌وار:
تغییرات هورمونی، عاد‌ت‌های غذایی، ورزش ناکافی، استرس و سازگاری معده. اما این لیست ساده را درکنار هم بخوانید تا بفهمید چرا کنترل وزن بعد از اسلیو یک مسیر طولانی است.

از دست دادن توده عضلانی بدن :‌

از دست دادن توده عضلانی (بدن بر اساس کالری کم، بعضا پروتئین رو اول خرج می‌کنه)، پس متابولیسم پایه پایین میاد؛ همچنین مراقب باشید دریافت ویتامین و مینرال‌ها (مثل ویتامین D، آهن، B12!) کم نشه؛ اگه آزمایش‌های دوره‌ای رو جدی نگیرید، کمبود و خستگی مزمن میاد سراغتون که باز هم ممکنه غذا رو به عنوان منبع انرژی سریع انتخاب کنید.

یکی از بیمارام می‌گفت «اول فکر می‌کردم دیگه می‌تونم هر چه قدر خواستم بخورم!» (خطای شناختی!) که بعدا با افزایش وزن روبه‌رو شد. خلاصه، باز هم تاکید می‌کنم باید پیگیری منظم سرلوحه‌تون باشه: ملاقات با متخصص تغذیه، مشاوره روان‌شناس (برای کنترل استرس و عادات غذایی احساسی)، و حتی گروه‌های حمایتی — چون حمایت اجتماعی (یه هم‌مسیر) خیلی مهمه… خلاصه اینکه، کنترل بازگشت وزن بعد از اسلیو یه داستان چندبخشیه: فیزیولوژیک + رفتاری + روانی + اجتماعی. شاید الان بیشتر بخندید ولی آگاهی از هر بخشش نجات‌بخش هست.

خب، اگه می‌خواید بیشتر بدونید که چه چیزی باعث بازگشت وزن بعد از عمل اسلیو می‌شود؟ تو ادامه مقاله قراره راجع به استراتژی‌های مدیریت کالری، انتخاب غذاهای پرپروتئین، و تکنیک‌های ذهن‌آگاهی صحبت کنم (شبیه مدیتیشن ساده وقتی غذا می‌خورید!). تا پایان همراه باشید که حسابی مفصل بشینیم و راهکارهای عملی داشته باشیم. همچنین یادتون باشه خنده و روحیه مثبت واقعاً سهم بزرگی، همیشگی داره تو موفقیت.
واقعیتش اینه که راز موفقیت پایدار بعد از عمل نه فقط به کوچک شدن معده بستگی داره، بلکه به برنامه‌ریزی دقیق در مصرف انرژی هم وابسته است.

استراتژی‌های مدیریت کالری

اول: انتخاب پروتئین کافی (حداقل یک گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدون چربی بدن)
دوم: تقسیم وعده‌های غذایی به ۵ تا ۶ نوبت کوچک در روز
سوم:
مصرف مایعات جدا از غذا (مثلا ۳۰ دقیقه قبل یا بعد)
چهارم:
توجه به حجم غذای جامد (یعنی هر قاشق غذاخوری را آرام و با مکث میل کنید)
پنجم:
پایش کالری با اپلیکیشن موبایل یا یادداشت دستی
ششم:
افزایش فعالیت‌های روزمره غیر ورزشی (NEAT)، مثل ایستادن به جای نشستن یا قدم‌زدن کوتاه بعد از هر وعده
هفتم:
اولویت دادن به فیبر (سبزیجات پُرآب، غلات کامل). این لیست کوتاه به استراتژی‌های مدیریت کالری پس از اسلیو معده کمک می‌کند تا بدن در هر مرحله احساس سیری کند و از پرخوری احساسی جلوگیری شود.
همچنین باید به adaptive thermogenesis توجه کرد؛ یعنی کاهش طبیعی سوخت‌وساز پایه که گاهی به دلیل کالری محدود اتفاق می‌افتد و انگیزه را کم می‌کند.
(یه چیزی که خیلی حواسم نبود اولش این بود که بدن با کالری کمتر، انرژی صرف گرمایش نمی‌کنه پس باید با رژیم غذایی و تمرین مقاومتی مقابله کرد!)
بعد از عمل، بررسی دوره‌ای وضعیت ویتامین D، B12، آهن و دیگر مواد معدنی خیلی مهمه چون کمبودشون باعث خستگی، کاهش فعالیت و در نهایت افزایش اشتها می‌شه.
یکی از بیمارانم می‌گفت: «ماهی اول عالی بودم، ولی بعد از سه ماه یهویی احساس ضعف کردمو برگشتم به عادت‌های قبلیم!» حالا شما تصور کنید همین کمبود چقدر می‌تونه روی مدیریت کالری اثر بذاره.
در کنار همه اینها، آرام غذا خوردن (mindful eating) را جدی بگیرید؛ قاشق اول، تامل؛ قاشق دوم، مزه کردن؛ قاشق سوم، تمرکز روی حس سیری؛ و بعد مکث. اگه بدون مکث ادامه بدید، سیگنال سیری دیر می‌رسه و دوباره پرخوری می‌کنید.
استراتژی‌های رفتاری مثل ثبت احساسات قبل و بعد از غذا هم خیلی کمک می‌کنه؛ می‌تونید با یک مشاور یا گروه حمایتی کار کنید تا این روش‌ها برای‌تان نهادینه بشه.

ورزش منظم پس از عمل اسلیو معده :

ورزش منظم سبک تا متوسط (۳۰ دقیقه پیاده‌روی تند، حداقل ۴ روز در هفته) و تمرینات مقاومتی با وزن بدن یا وزنه سبک، باعث حفظ توده عضلانی می‌شه و متابولیسم پایه را ثابت نگه می‌داره؛ بدون این بخش، حتی با کالری مناسب، کاهش وزن متوقف می‌شه. ورزش های منظم پس از عمل بای پس معده نیز بسیار موثر میباشد .

کیفیت خواب پس از عمل اسلیو معده :

فراموش نکنید کیفیت خواب (۷ تا ۸ ساعت در شب) تاثیر زیادی داره؛ کم‌خوابی میزان لپتین و گرلین رو به هم می‌ریزه و اشتها افزایش می‌یابد. همچنین ادغام چربی‌های سالم (امگا-۳ از ماهی و مغزها) به سیری طولانی‌مدت کمک می‌کنه. در ضمن، کنترل استرس با مدیتیشن کوتاه روزانه ۱۰ دقیقه واقعا تاثیر شگفت‌آوری دارد. طولانی‌مدت متعهد باشید و هر سه ماه یک‌بار با پزشک در تماس باشید.
خلاصه اینکه ترکیب علمی:
تنظیم دقیق پروتئین، فیبر، کالری پایش شونده، تمرین منظم، مراقبت از ویتامین و مینرال و تکنیک‌های ذهن‌آگاهی، شاه‌کلیدِ موفقیت پس از عمل است. برای برنامه فردی و بررسی دقیق‌تر با من یا تیم تخصصی تماس بگیرید و نتایج بهتری بگیرید.

چه دلایلی باعث بازگشت وزن بعد از عمل اسلیو می‌شوند؟

پاسخ ساده نیست؛ بلکه مجموعه‌ای از عوامل فیزیولوژیک، رفتاری، روان‌شناختی و اجتماعی با هم تداخل دارند.

ریزه خواری :

مثلا یکی از مهم‌ترین چالش‌ها ریزه خواری و تصور غلط در مورد رژیم غذایی بعد از عمل است که بعضی از بیماران باور دارند معده کوچک یعنی هر لحظه امکان خوردن لقمه‌ای اضافی مثل زیر بیست کالری وجود دارد اما متابولیسم و هورمون‌های گرسنگی با این تفکر همراهی نمی‌کنند.

اعتیاد به نوشیدنی‌های الکلی

همچنین اعتیاد به نوشیدنی‌های الکلی، سیگار و مواد مخدر باعث می‌شود تعادل انرژی به هم بریزد و انتخاب رفتار غذایی صحیح سخت شود.

از طرفی نداشتن افرادی به عنوان پشتیبان

از طرفی نداشتن افرادی به عنوان پشتیبان برای فرد بیمار مثل یک دوست یا خانواده که در محیط خانه به انتخاب‌های سالم او کمک کنند نقص شبکه حمایتی می‌تواند مجدد منجر به بازگشت به الگوهای قدیمی گردد.
میزان وزن قبلی بیمار قبل از عمل جراحی

عامل چهارم میزان وزن قبلی بیمار قبل از عمل جراحی است؛ بیمارانی که شاخص توده بدنی بیش از پنجاه داشتند معمولاً سازگاری هورمونی پیچیده‌تری را تجربه می‌کنند و احتمال افت متابولیسم پایه بالاتر است.

بعدی انتخاب روش عمل نامناسب

عامل بعدی انتخاب روش عمل نامناسب است یعنی وقتی بیمار از عمل مینی اسلیو یا حلقوی شدن معده به جای اسلیو استاندارد استفاده می‌کند لزوماً کاهش حجم معده به اندازه‌ای نیست که تغییرات هورمونی لازم ایجاد شود.

استرس ناشی از بازگشت وزن

در نهایت استرس ناشی از بازگشت وزن استرس خود یک عامل محرک برای غذا خوردن احساسی است و به صورتی عجیب چرخه‌ای از برگشت وزن و فشار روانی را می‌سازد.
حالا اگر بخواهیم دقیق‌تر بگوییم چه دلایلی باعث بازگشت وزن بعد از عمل اسلیو می‌شوند؟ این هشت دلیل کلیدی را باید در کنار هم دید شامل:

تغییرات هورمونی مثل سازگاری مجدد محور هیپوتالاموس کاهش غلظت پروتئین سرم و توده عضلانی سازگاری دیواره معده ضربان تغذیه نامنظم سبک زندگی کم تحرک عوامل روحی اضطراب و افسردگی فقدان حمایت اجتماعی و فراموشی آزمایش دوره‌ای ویتامین‌ها و مواد معدنی همه اینها دست به دست هم می‌دهند.

یه چیزی که خودم تو دوران آموزش رزیدنتی متوجه شدم این بود که وقتی بیمار احساس تنهایی می‌کند ریزه خواری بیشتر می‌شود و در ظاهر بی‌ربط‌ترین چیز مثل یک فنجان قهوه همراه با شیرینی می‌تواند شروع داستان وزن برگشتی شود. در نهایت برای موفقیت بلندمدت توصیه من به همه همکاران و بیماران این است که تیم درمانی چندجانبه جراح تغذیه روانشناس متخصص غدد را فراموش نکنند جلسات پیگیری منظم داشته باشند و در کنار سبک زندگی سالم محیط زندگی‌شان را اصلاح کنند تا خطر بازگشت وزن به حداقل برسد.

سازگاری متابولیک بدن

در کنار این موارد adaptive thermogenesis یا سازگاری متابولیک بدن که بعد از کاهش وزن فعال می‌شود باعث می‌شود سوخت‌وساز پایه پایین بیاید و توقع کالری کمتر هورمون‌ها را دچار اختلال کند مثلا وقتی بیمار رژیم سخت می‌گیرد و وزن کم می‌کند بدن تلاش می‌کند با کم کردن مصرف انرژی واکنش دهد این پدیده را اگر ندانیم خیلی ساده فکر می‌کنیم مشکل از خود بیمار است بعد هم حرف از اراده می‌زنیم در حالی که بدن تلاش می‌کند بقای خودش را تضمین کند .

میکروبیوم روده

مورد دیگر میکروبیوم روده است تحقیقات جدید نشان داده ترکیب باکتری‌های روده نقش مهمی در جذب انرژی دارد بعضی آنتی‌بیوتیک‌ها هم می‌توانند این تعادل را به هم بزنند و بحث ژنتیک که بعضی افراد تا حدی مستعد ذخیره چربی هستند
اما خب همه اینها یعنی چه؟
یعنی وقتی بدون درنظر گرفتن فاکتورهای فردی، فقط به حجم معده توجه می‌کنیم، دیر یا زود وزن برمی‌گردد بعد از عمل باید تست‌های دوره‌ای تیروئید و بررسی سطح ویتامین D و B12 و آهن انجام شود تا خستگی و بی‌حوصلگی به دلیل کمبود مواد مغذی موجب پرخوری جبرانی نشود همچنین کنترل کیفیت خواب کم‌خوابی کوتاه‌مدت می‌تواند سطح لپتین و گرلین را بهم بریزد که نتیجه‌اش گرسنگی کاذب است .

برنامه NEAT یا فعالیت بدنی غیرورزشی مثل قدم زدن کوچک بعد از هر وعده بالا بردن تبدیل کالری به حرارت بدنی و جلوگیری از بی‌تحرکی نقش دارد ولی گاهی بهش اهمیت نمی‌دهیم چون فکر می‌کنیم حتما باید باشگاه برویم تا کالری بسوزانیم به‌هرحال همه این موارد نشان می‌دهند که «چه دلایلی باعث بازگشت وزن بعد از عمل اسلیو می‌شوند؟» فقط به خوردن یا نخوردن بستگی ندارد از طرفی مصرف داروهایی مثل کورتون یا متوترکسات احتباس آب و افزایش اشتها را تشدید می‌کند بنابراین ملاقات با دکتر و آزمایش‌های دوره‌ای واقعا مهم است تمرینات خانگی ساده مثل اسکات بدون وزن سوخت‌وساز را تحریک می‌کنند به یاد داشته باشید آب بنوشید و خواب با کیفیت نقش اساسی دارد

راه کارهای جلوگیری از افزایش وزن پس از اسلیو معده :

نمی‌تونم فقط یه جواب کوتاه بدم. چون این موضوع فقط به یک نکته خلاصه نمی‌شه، بلکه ترکیبی از سبک زندگی، برنامه غذایی، حمایت پزشکی و البته رفتارهای روزمره‌ست.

فعالیت بدنی روزانه منظم :

اول از همه باید بگم که فعالیت بدنی روزانه واقعا معجزه می‌کنه؛ اما نه الزاماً ورزش‌های سنگین. منظورم همون قدم‌زدن ساده بعد از هر وعده‌ست، یا بالا رفتن از پله‌ها به‌جای آسانسور.
چون این حرکات به‌ظاهر کم‌اهمیت، باعث افزایش NEAT (فعالیت بدنی غیرورزشی) می‌شن و بدون فشار زیاد، سوخت‌وساز بدن رو بالا نگه می‌دارن. بعدش می‌رسیم به نکته‌ای که شاید خیلی‌ها ساده از کنارش رد می‌شن: عادات غذایی. ببینید، فقط حجم معده مهم نیست، رفتارهای غذایی هم نقش بزرگی دارن.
مثلاً اون ریزه‌خواری‌هایی که خیلی وقتا از استرس یا حوصله‌سررفتگی ناشی می‌شن. یا نوشیدن آب همراه با غذا که باعث می‌شه معده زودتر جا باز کنه. باید غذا رو با تمرکز خورد، آهسته، با جویدن کامل. این خودش تمرین می‌خواد. (یادمه یکی از بیمارام می‌گفت که بعد از هر لقمه، قاشق رو می‌ذاره پایین، تا ذهنش فرصت سیری رو پیدا کنه).

رژیم غذایی مناسب

رژیم غذایی مناسب. اینجا منظورم فقط کم‌خوری نیست، بلکه ترکیب درست پروتئین، فیبر، چربی‌های سالم و کربوهیدرات پیچیده‌ست. کسی که پروتئین کافی نمی‌گیره، عضله‌هاش تحلیل می‌رن و در نتیجه متابولیسم پایین میاد. اینجا دقیقاً پای به استراتژی‌های مدیریت کالری پس از اسلیو معده به میان میاد.
شما باید یاد بگیرید چطور کالری‌های باارزش رو انتخاب کنید، نه فقط کالری کم. چون کالری کم ولی بی‌ارزش (مثل نوشابه رژیمی یا تنقلات بی‌خاصیت) فقط فریب‌تون می‌ده. به استراتژی‌های مدیریت کالری پس از اسلیو معده توجه علمی داشته باشید، نه فقط براساس شنیده‌ها.

ارتباط با پزشک. خیلیا بعد از عمل فکر می‌کنن که دیگه کار تمومه. ولی واقعیت اینه که بدون پیگیری‌های دوره‌ای، بررسی ویتامین‌ها، آزمایش تیروئید، و مشاوره تغذیه و روان‌شناس، بدن شروع می‌کنه به جبران کردن. سیستم عصبی و گوارشی ما پیچیده‌تر از اونه که به حال خودش رهاش کنیم.
یکی از بیمارانم بعد از یک سال، وزن برگشت خورده بود. دلیل؟ کمبود شدید B12 و آهن که باعث خستگی، پرخوری احساسی و اختلال در خواب شده بود. اینجاست که می‌فهمیم فقط انگیزه کافی نیست، علم و مراقبت هم باید همراهش باشه. برای آشنایی با ویژگی های بهترین دکتر اسلیو معده در تهران کافیست این مقاله از سایت را مطالعه نمایید .
خلاصه کنم:
ورزش سبک ولی مستمر، اصلاح عادت‌های غذا خوردن، رژیم متعادل علمی، و پیگیری مداوم با پزشک، این چهارتا ستون اصلی هستن برای جلوگیری از بازگشت وزن.
شاید ساده به‌نظر برسن، اما اجرای مستمرشونه که فرق ایجاد می‌کنه. و لطفاً یادتون نره: سبک زندگی بعد از اسلیو، یه پروژه‌ی مادام‌العمره، نه فقط چند ماه رژیم!

چقدر از این مطلب راضی بودی؟

درباره نویسنده
آخرین پست‌ها

دکتر سعید شمس

دکتر سعید شمس، جراح عمومی و زیبایی، یکی از پزشکان توانمند و شناخته‌شده در تهران هستند. ایشان عضو جامعه جراحان ایران و دارای سابقه‌ای ۶ هزار جراحیدر انجام انواع جراحی‌های عمومی و زیبایی می‌باشند.

دکتر شمس ، تجربه‌ی گسترده‌ای در زمینه عمل‌های زیبایی نظیر ابدومینوپلاستی، لیپوساکشن، لیپوماتیک، جراحی‌های ناحیه شکم و پهلو، و همچنین لیفت سینهدارند. بهره‌گیری از تکنیک‌های روز دنیا و روش‌های کم‌تهاجمی باعث شده است نتایج درمانی ایشان با رضایت بالای مراجعین همراه باشد.

آخرین پست ها توسط دکتر سعید شمس (نمایش همه)